ANNE BABA TUTUMLARI

ANNE- BABA TUTUMLARI
Çocuk sosyal anlamda ilk yakın ilişkisini anne-baba ile yaşar. Bu nedenle anne-baba tutumları çocukların kişilik gelişiminde etkilidir. Bazı anne baba tutumları ve bunların çocuğun gelişimindeki etkileri aşağıda verilmiştir.
Yetkinci (Mükemmelliyetçi) Anne-Baba Tutumu
Çocukta mükemmelliği ve kusursuzluğu ararlar. Çocuk ilk denemesinde en mükemmeli başarmalıdır. Hatalar hoş görülmez.
Yanlış yapmaya izin yoktur. Yapılan yanlışlara abartılı tepkiler verilir.
Anne-Baba kendi ideallerini çocuktan bekler. Çocuk sürekli başkalarıyla kıyaslanır.
Bu tutumla Yetişen çocuklar içine kapanık, kızgın, Çekingen ve hoşgörüsüz olurlar.
Koruyucu Anne-Baba Tutumu
Çocuklar her zaman anne babaya bağımlıdır. Çocuk sürekli gözetim altındadır.
Çocuk büyüse de çocuktur. Çocuğun yaşı ve gelişim özellikleri dikkate alınmaz.
Yapma, gitme, yerinde dur komutları çok sık kullanılır. Çocuğun söz hakkı yoktur, çocuk yerine anne-baba karar verir.
Bu tutumla Yetişen çocuklar yapmaları gereken görevleri başkalarının yapmasını beklerler. Sık sık oyun gruplarından dışlanırlar.
Birilerinin koruması altına girme eğilimi gösterirler. Ancak her zaman kendilerini koruyacak iyi niyetli insanlarla karşılaşmayabilirler.
Kendi başlarına karar alamazlar ve daima eksiklik duygusu hissederler.
Izin Verici (Boş Verici \ İlgisiz) Anne-Baba Tutumu
Boş vermecidirler. Hiçbir denetim koþulu yoktur. Kural yoktur, özgürlük sınırsızdır.
Her türlü davranış anlayışla karşılanır. Çocuktan bir şey istemezler. Bırak yapsıncı ailelerdir. Bireyin verdiği hiçbir karara karışmazlar. Uygunsuz davranışları cezalandırmazlar.
Bu tutumla Yetişen çocuklar gergin ve tedirgindirler. Kendilerine ve başkalarına güvenleri yoktur.
Insanlarla sağlıklı iletişim kuramazlar. Dikkat çekme eğilimleri vardır.
Ilgi ve sevgi açlığı yaşarlar. Sık sık suca eğilim gösterirler. Yaratıcı olamazlar. Ilgi ve sevgi görebilmek için değişik yöntem geliştirirler.
Tutarsız Anne-Baba Tutumu
Anne ve baba çocuğa karşı davranışlarında görüş ayrılıkları gösterir.
Kurallar vardır fakat ne zaman nasıl uygulanacağı belli değildir.
Aşırı hoşgörülü ve otoriter tutum arasında gidip gelirler. Bir gün bir davranışa hoşgörü gösterirken diğer gün aynı davranışa aşırı sinirlenip çok abartılı tepkiler gösterebilirler.
Bu tutumla Yetişen çocuklar büyük kararsızlıklar yaşarlar.
Çocuklara koyulan kuralların önce anne-babaca istisnasız uyulması gerekir, uyulmadığı durumlarda çocukta kuralsızlık ve güven eksikliği gözlemlenir.
Çocuklar nabza göre Şerbet verme eğilimine gider ve anne-babayı kullanırlar.
Otoriter (Yetkinci) Anne-Baba Tutumu
Çocukları kontrol ederler ama onları hiç dinlemezler.
Dışardan denetimli sadece anne-Babanin düşüncesi ve tutumuna göre yönlendiricilik yapılır. Çocuğun duyguları, istekleri ve görüşleri dikte alınmaz.
Çocuklarıyla az ilgilenirler. Yargı ve karar anne-babadadır. Soğuk ve katı olurlar. Ceza ve emirleri fazladır. Ceza her zaman ön plandadır.
Anne-baba, çocuklarını kendi erişemedikleri noktalarda (mesleklerde) görmek isterler.
Bu tutumla Yetişen çocuklarda, çekingenlik mutsuzluk ve huzursuzluk gözlemlenir. Çocuklar korku duyarlar ve bağımsızlaşamazlar.
Başkalarına güvenmezler, derslerinde Başarıları oldukça düşüktür. Risk almaktan korkarlar. Rutin ve sınırlı belli iş mesleklerini seçerler.
Asla lider rolüne erişemezler, hep bir otorite altında olup kendilerini güvende hissetmek isterler. Silik, hatırlanmayan, yetersiz kişilik yapısına sahiptirler.

Demokratik Anne-Baba Tutumu
Anne-babalar bir takım isteklerde bulunanlar ve belli ölçüde kontrol edenlerdir. Çocuğun uyması gereken sınırlılıklar önceden belirlenir. Çocuğun görüş ve düşüncelerine önem verilir. Uyulmayan kurallara karşı yaptırım vardır.
Çocuğa karşı duyarlı, kararlı, tutarlı, hoşgörülü, güven verici ve destekleyici bir tutum içerisindedirler. Çocuklar için iyi modeli olurlar.
Çocukların davranışlarını anlamaya çalışırlar. Çocuğun gereksinimini anlar ve karşılamaya çalışırlar.
Birey kendi kararını kendi verir, duygu ve düşünceler paylaşılır, sorunlara ortak çözümler aranır, Seçme Özgürlüğü tanınır. Sevgilerini hissettirir ve iletişim kurarlar.
Kural koyarlar ama kurların mantığını açıklar ve eleştirileri dinlerler.
Bazen cezaya başvururlar ama daha çok olumlu davranışlar ödüllendirilir.
Bu tutumla Yetişen Çocuklar kendilerinden memnun, kendine güvenen, özdenetimi gelişmiş, Atılgan, kendilerine saygıları yüksektir.
Çevrelerindeki akran ve büyüklerle sağlıklı iletişim kurarlar. Bir gruba dahil olmada, aldığı görev ve sorumluluğu yerine getirmede zorluk yaşamazlar.
Kendi haklarını korur, başkalarının haklarına saygı gösterirler. Risk almaktan korkmaz, bir işe başlamadan tedirgin olmazlar.
Bu çocuklar lider ruhu taşırlar. Okul hayatında da özel hayatlarında da başarılı ve saygı duyulan bireyler olurlar.
Benlik kaygısı, yetersizlik, güvensizlik ve şüphe duymadıkları için her zaman kendilerinden emin olurlar.
Bu tutumla Yetişen çocuklar sağlıklı birer birey olurlar.
Uzmanlar anne-baba tutumlarında en sağlıklı sonucu "Demokratik Anne-Baba Tutumunun" verdiğini belirterek onlara yaklaşımımızın ileriki hayatlari için önemli olduğunu vurgulamışlardır. Eğer Sağlıklı, özdenetimini ve özgüvenini kazanmış birer birey yetiştirmek istiyorsak onlarla olan iletimimize özen göstermeliyiz.

Unutmayın; çocukların gelişimini destekleyen bir aile ortamı, kendine güvenen başarılı çocukların yetişmesinde önemli bir etkendir.